Domy drewniane są wznoszone w wielu krajach i od lat cieszą się sporym uznaniem. W tej grupie znajdują się domy szkieletowe, zwane potocznie kanadyjczykami – takie budynki bazują na konstrukcji ścian wykonanej ze słupów drewnianych w formie szkieletu. W poniższym wpisie podpowiadam, na co zwrócić uwagę, budując dom w technologii szkieletowej oraz co zrobić, aby taki budynek wykonany został w standardzie energooszczędnym – zapraszam!
Dom drewniany w technologii szkieletowe w ostatnich latach cieszy się rosnącą popularnością w budownictwie jednorodzinnym. Dom szkieletowy powstaje szybko – samą konstrukcję możemy wykonać w 2-3 miesiące. Możliwość wykonywania prac zimą, a co za tym idzie brak przerw technologicznych, powoduje skrócenie czasu budowy. Przebudowa i modernizacja takiego budynku jest zdecydowanie łatwiejsza od technologii murowanej, można najpierw wznieść niewielki dom, później w miarę powiększania się rodziny rozbudować konstrukcję. Ważne są również koszty budowy domu szkieletowego – są one zdecydowanie niższe od budynków konwencjonalnych.
W technologii szkieletowej możemy również zbudować dom w standardzie energooszczędnym. Z uwagi na rosnące wymagania dotyczące termoizolacji przegród zewnętrznych w nowo projektowanych budynkach szkieletowych stosuje się podwójną termoizolację – np. z wykorzystaniem skalnej wełny. Nie bez znaczenia jest wyposażenie instalacyjne takiego budynku, powinien być on wyposażony w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła oraz system ogrzewania wykorzystujący energię ze źródeł odnawialnych.
Domy z drewna – główne elementy ściany szkieletowej
Cechą charakterystyczną domu w technologii szkieletowej jest warstwowa budowa ścian. Parametry poszczególnych warstw są ściśle określone i muszą być ułożone w odpowiedniej kolejności. Do budowy takich ścian wykorzystujemy:
- płyty na poszycie wewnętrzne – gipsowo-kartonowe, płyty wiórowe,
- izolację cieplną – wełna skalna, wełna szklana,
- technologie jak folia paroizolacyjna oraz folia wiatroizolacyjna,
- poszycie elewacyjne – deski elewacyjne, okładziny elewacyjne (jak np. rockpanel.pl), tynk, płytki klinkierowe.
Pierwszym elementem ściany szkieletowej jest poszycie z materiału drewnopochodnego. Mogą być to płyty gipsowo-kartonowe bądź płyty wiórowe typu OSB/3. Do poszycia nie wykorzystujemy desek – szpary między nimi sprzyjają przenikaniu do wnętrza budynku zimnego powietrza oraz wilgoci, mogą być one przyczyną występowania późniejszych mostków termicznych. Płyty na poszycie wewnętrzne usztywniają przede wszystkim konstrukcję ściany szkieletowej, podnoszą parametry jak wiatroizolacja czy izolacyjność akustyczna oraz stanowią podkład pod materiał izolacyjny.
Aby zabezpieczyć budynek przed wiatrem i wilgocią z zewnątrz, płyty poszycia osłania się dodatkowo folią wiatroizolacyjną. Umożliwia ona także wydostawanie się wilgotnego powietrza ze środka domu na zewnątrz. Wiatroizolacja powinna być ułożona szczelnie i sklejona w miejscach łączenia na zakład. Poszycia nie powinno się osłaniać papą izolacyjną albo – co gorsza – folią ogrodową. Choć te materiały chronią dom przed wilgocią, nie pozwalają ścianom „oddychać”, przez co wilgoć z pomieszczeń nie będzie odprowadzana poza budynek.
3) Płyty WENTIROCK PLUS . 4) Poszycie z płyty wiórowej OSB-3. 5) Płyty SUPERROCK pomiędzy słupkami konstrukcyjnymi. 6) Paroizolacja ROCKTECT Intello Climate Plus. 7) Płyta gipsowo-kartonowa.
Izolacja ścian domu drewnianego – folia paroizolacyjna i wiatroizolacja
Przyjrzymy się teraz izolacji cieplnej ściany szkieletowej – przestrzeń pomiędzy słupkami (w rozstawie co 40 lub 60 cm) wypełnia się termoizolacją. Przykładem takiego rozwiązania są płyty izolacyjne ze skalnej wełny WENTIROCK PLUS i SUPERROCK układane jednowarstwowo, wciśnięte w ruszt. Spośród wszystkich materiałów izolacyjnych wełna skalna jest niepalna i posiada mały opór dyfuzyjny – oznacza to, że dobrze przepuszcza powietrze i zapobiega powstawaniu wilgoci.
Grubość izolacji cieplnej w ścianie szkieletowej powinna wynosić co najmniej 15 cm – to minimum, które pozwala nam spełnić współczynnik przewodzenia ciepła U dla ścian zewnętrznych – obecnie wynosi on 0,23 W/m2K. Jeśli chcemy uzyskać dom w standardzie energooszczędnym – grubość izolacji w ścianach zewnętrznych powinna wynosić znacznie więcej, bo 20-30 cm.
Materiał izolacyjny zabezpiecza folia paroizolacyjna, której zadaniem jest tak naprawdę opóźnienie przenikania pary wodnej z wnętrza domu do przegrody. Elewację ściany szkieletowej możemy wykonać z okładziny drewnianej, tynku na wełnie skalnej bądź z licówki z cegły klinkierowej. Ważne, aby elewacja umożliwiała wentylację poszycia ściany od strony zewnętrznej, dlatego między dodatkową izolacją termiczną a poszyciem na wiatroizolacji powinna pozostać szczelina wentylacyjna. Aby wytworzyć taką szczelinę, do poszycia przybija się listy drewniane (np. Rockpanel), dopiero później mocuje się izolację termiczną.
Przeczytaj też poradnik: Remont starego drewnianego domu.
Dom energooszczędny – szczelny budynek szkieletowy
Ważnym elementem domu energooszczędnego jest wyposażenie instalacyjne – mówimy tutaj m.in. o wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii do ogrzewania domu. Należy jednak pamiętać o odpowiedniej kolejności działań. Najpierw ograniczyć do minimum straty ciepła związane z izolacją budynku, potem myśleć o pozyskiwaniu energii z odnawialnych źródeł. Wtedy będzie to opłacalne i ekologiczne. W innym przypadku straty ciepła i wysokie koszty sprawią, że takie rozwiązanie będzie nieefektywne.
Dzięki wentylacji mechanicznej ciepło uzyskane z zużytego powietrza nie jest usuwane na zewnątrz, tylko odzyskiwane do ogrzania świeżego, filtrowanego powietrza – które następnie nawiewane jest do pomieszczeń. Aby wentylacja mechaniczna funkcjonowała z wysoką wydajnością, musimy zadbać o odpowiednią szczelność budynku w technologii szkieletowej. To, że ściany domu szkieletowego są nieszczelne i przedostaje się wiatr, jest mitem, który powstał na skutek niefachowej pracy ekip budowlanych.
Technologia szkieletowa uzyskuje szczelność poprzez pokrycie jej ścian od zewnątrz folią wiatroizolacyjną, natomiast z drugiej strony folią paroizolacyjną – jeśli będzie to wykonane niesolidnie, wówczas może dochodzić do przepływów powietrza z zewnątrz. Ważne, aby połączenia pasów jednej i drugiej folii były uszczelnione np. jednostronną taśmą samoprzylepną, uzbrojoną włóknem poliestrowym (takie taśmy sprzedawane są zazwyczaj przez producenta folii).
Ważne są również ościeżnice okien i drzwi – te z kolei powinny być dokładnie uszczelnione na połączeniu ze ścianami. Do uszczelnienia (oprócz piany montażowej) możemy wykorzystać uszczelniacze silikonowe lub polimerowe. W ofercie rynkowej dostępne są również paroprzepuszczalne, rozciągliwe i elastyczne taśmy PE – chronią one warstwę izolacji w złączu okiennym przed wnikaniem gazów i pary wodnej. Uszczelnieniu podlegają również wszystkie otwory w ścianach zewnętrznych, puszki elektryczne mocowane wewnątrz domu oraz miejsca, przez które przechodzą elementy instalacji (przyłącza wodno-kanalizacyjne, okablowania do kamer elewacyjnych itd.).
Domy drewniane – ogrzewanie
Do ogrzewania budynku szkieletowego w standardzie energooszczędnym możemy wykorzystać odnawialne źródła energii, z reguły jest to podyktowane niewielkimi potrzebami cieplnymi takich budynków. Mówimy tutaj przede wszystkim o pompach ciepła, zarówno powietrznych, jak i gruntowych. Z uwagi na trudności z wykonaniem wylewek pod ogrzewanie podłogowe (ryzyko obciążenia drewnianych stropów) do ogrzewania pomieszczeń możemy wykorzystać grzejniki niskotemperaturowe, konwektorowe, maty kapilarne czy systemy ogrzewania podłogowego w technologii suchej.
W takim budynku dużym zainteresowaniem cieszą się również systemy ogrzewania powietrznego – z wykorzystaniem pomp ciepła typu powietrze-powietrze z rozprowadzeniem ciepłego powietrza do pomieszczeń, a także ogrzewanie elektryczne z wykorzystaniem grzejników akumulacyjnych, mat elektrycznych bądź klimatyzatorów ściennych. Ważne, aby przyjęty system grzewczy był komfortowy w obsłudze, oszczędny w eksploatacji i przede wszystkim dopasowany do naszego zapotrzebowania na ciepło, które można kształtować odpowiednią izolacją.
Dowiedz się więcej o domach kanadyjskich.
Autor tekstu:
Damian Czernik
mgr inż. Damian Czernik, projektuje instalacje sanitarne dla budynków pasywnych i energooszczędnych, członek Niemieckiego Instytutu Budownictwa Pasywnego w Darmstadt, autor tekstów w tematyce budownictwa i odnawialnych źródeł energii.
Opinie