Wilgoć w domu, grzyb w domu – jak się pozbyć?
Mało osób ma świadomość tego, że wilgoć w domu ma wpływ na zdrowie dziecka, a grzyb w domu powoduje choroby. Nadmierna wilgoć i nieprawidłowa wentylacja pomieszczeń stwarzają idealne warunki do rozwoju pleśni i grzybów. Grzyb i wilgoć mogą być przyczyną chorób układu oddechowego, tj. astmy czy alergii, wśród domowników. Szczególnie niebezpieczne są dla organizmów dzieci i osób starszych. Dlatego w poniższym wpisie podpowiadamy, jak budować i zabezpieczyć dom – aby uniknąć problemów z wilgocią i zagrzybieniem.
Problem z wysoką wilgotnością pomieszczeń pojawia się często w starszych budynkach, jednak równie dobrze może dotknąć nowo budowane budynki. Wystarczy, że na etapie budowy czy wykańczania domu zostaną popełnione błędy, wówczas wiek domu nie będzie miał znaczenia. Aby domownicy odczuwali komfort cieplny, w pomieszczeniach musi panować odpowiednia temperatura i wilgotność względna. Pewna ilość wilgoci w domu jest zupełnie naturalna i potrzebna dla normalnego funkcjonowania, zbyt suche powietrze jest tak samo niezdrowe jak zbyt wilgotne. Za optymalny poziom wilgotności powietrza w domu przyjmuje się od 40 do 60 proc. Problem pojawia się, gdy wilgoci jest nadmiar i nie jest odpowiednio odprowadzana na zewnątrz.
Za optymalny poziom wilgotności powietrza w domu przyjmuje się od 40 do 60 proc.
Wilgoć a zdrowie – czym grozi wilgoć w domu?
Wilgoć w domu może pochodzić z zewnątrz – pod wpływem przecieków z nieszczelnego dachu, z kapilarnego podciągania wód gruntowych, z powodu źle wykonanej izolacji przeciwwilgociowej ścian i fundamentów lub niedostatecznego ich ocieplenia. Wilgoć może również pochodzić ze środka, ludzie wytwarzają wystarczająco dużo wilgoci podczas codziennych czynności. Dlatego sprawna wentylacja powinna usuwać wilgotne powietrze na zewnątrz z takich pomieszczeń jak kuchnie, łazienki, pralnie etc. Jeśli wentylacja nie funkcjonuje prawidłowo lub została pominięta podczas budowy, w pomieszczeniach będzie utrzymywać się wysoka wilgotność.
Nadmiar wilgoci w domu stwarza warunki sprzyjające rozwojowi pleśni i innych grzybów, te z kolei prowadzą do odczuwania bólów mięśni i stawów, zmęczenia, chorób układu oddechowego, rozwoju astmy oraz alergii. W zawilgoconych domach jest też chłodniej i trudno je ogrzać – zawilgocone ściany, podobnie jak mokre ubranie, źle chronią przed zimnem. Silne i długotrwałe zawilgocenie w skrajnych przypadkach może prowadzić do uszkodzenia elementów budowlanych. W tym kontekście wyraźnie widać, jak istotne dla zdrowia domowników jest zapobieganie zawilgoceniu budynku.
Jak sprawdzić czy w domu jest grzyb? Najpierw warto zweryfikować poziom wilgoci w mieszkaniu lub domu. Do badania zawartości wilgoci w powietrzu wewnętrznym wykorzystujemy higrometr – to przydatne urządzenie, ale i bez niego bez trudu się zorientujemy, że coś jest nie tak w naszym domu. Dla nas sygnałem do działania powinny być zaparowane okna, długo nieschnąca podłoga i ręczniki, zapach stęchlizny czy pojawiające się na ścianach zielone, brunatne albo czarne wykwity.
Jak zlikwidować wilgoć w domu?
Mamy dobrą wiadomość – są odpowiednie sposoby na wilgoć w domu. Aby zabezpieczyć budynek przed wodą i wilgocią, na etapie projektowania i budowy należy przewidzieć odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne i wykonawcze. Chodzi o właściwe zaprojektowanie i wykonanie wentylacji, odwodnienia fundamentów (drenaż opaskowy), odprowadzenia wody deszczowej do kanalizacji deszczowej, skrzynki rozsączającej, studni chłonnej etc. Rynny powinny być utrzymywane w należytym stanie, czyli drożne. Zatkane nie są w stanie odprowadzić np. wody nagromadzonej w czasie deszczu, więc nam się nie przydadzą.
Kolejną ważną kwestią jest zapewnienie odpowiedniej ochrony cieplnej budynku, niedostateczna izolacja może prowadzić do przemarzania ścian – a w konsekwencji do powstawania plam wilgoci, odpadania tynku itd. Skutecznym sposobem zabezpieczenia elewacji jest jej ocieplenie z zastosowaniem bezspoinowego systemu ociepleń nazywanego skrótowo ETICS. Mamy do wyboru wielu producentów systemów dociepleń oraz dwa rodzaje materiału termoizolacyjnego:
- skalna wełna mineralna,
- styropian.
Powyższe materiały ochronią ściany budynku przed kontaktem z wilgocią oraz niską temperaturą. Jednak skalna wełna mineralna zapewnia budynkowi więcej korzyści – izolacyjność termiczną oraz wysoką paroprzepuszczalność murów. Nie zatrzymuje wilgoci, daje większe bezpieczeństwo i możliwość uniknięcia kondensacji międzywarstwowej w ścianach, eliminując ryzyko powstawania grzybów wewnątrz pomieszczeń. Styropian nie jest paroprzepuszczalny i utrudnia wydostanie się wilgoci z budynku na etapie budowy (wilgoć technologiczna), a następnie w trakcie eksploatacji. Dlatego wełna skalna będzie lepszym rozwiązaniem, gdy zajdzie konieczność docieplenia starych zawilgoconych murów.
Skalna wełna mineralna zapewnia budynkowi więcej korzyści – izolacyjność termiczną oraz wysoką paroprzepuszczalność murów. Nie zatrzymuje wilgoci, daje większe bezpieczeństwo i możliwość uniknięcia kondensacji międzywarstwowej w ścianach, eliminując ryzyko powstawania grzybów wewnątrz pomieszczeń.
Rys. 1. Rozwiązanie ocieplenia ściany zewnętrznej ETICS z wełną skalną. 1. System ETICS z płytą FRONTROCK PLUS o grub. 20 cm. 2. Bloczki z betonu komórkowego, grub. 24 cm. 3. Tynk.
Zbyt szczelny dom – czy to niebezpieczne?
Problemy z wilgocią w domu i wilgocią w mieszkaniu będziemy mieć również, jeśli wentylacja w pomieszczeniach nie będzie działać prawidłowo. Tutaj mogą wchodzić w grę zarówno błędy konstrukcyjne (np. zbyt krótkie lub niedrożne kanały wentylacyjne, pominięcie kanałów wentylacyjnych w pomieszczeniach wilgotnych) lub eksploatacyjne (np. spowodowane zatykaniem kratek wentylacyjnych w okresie zimowym). W wielu domach problemem mogą być szczelne okna, uniemożliwiające wymianę powietrza – wtedy występuje zjawisko ciągu wstecznego w kratkach wentylacyjnych. Rozwiązać problem możemy np. przez wymianę okien na te z mikrowentylacją. Niestety nie jest ona tak skuteczna jak higrosterowalne nawiewniki okienne, które są w ofercie większości producentów.
W pozostałych przypadkach należy pamiętać, aby systematycznie wietrzyć pomieszczenia i zapewnić właściwy przepływ powietrza. Najlepiej, gdy otworzymy okna na oścież w każdym pomieszczeniu na 5-10 min. Ważne są również pozornie małe sprawy, jak cyrkulacja powietrza przez otwory w drzwiach do łazienki, pralni, a także ich odpowiednia wysokość w stosunku do podłoża. Nawet niewielka szpara jest niezwykle ważna z punktu widzenia przepływu powietrza. Warto też pamiętać o codziennych drobiazgach, jak włączanie wentylacji w okapie nad kuchenką podczas gotowania, a nawet przykrywanie garnków przykrywkami – w celu uniknięcia nadmiernej ilości wilgoci w kuchni.
W nowoczesnym budownictwie problemów z wentylacją grawitacyjną można uniknąć, wybierając system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Zapewnia on stałą wymianę powietrza między budynkiem a otoczeniem, bez względu na panujące warunki atmosferyczne. W dodatku dzięki zastosowaniu rekuperatora nie tracimy ciepła, które konwencjonalnie ucieka kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz.
Grzyb w domu, grzyb na ścianie – jak się pozbyć?
Prawdą jest, że lepiej zapobiegać, niż leczyć – jeśli jednak zauważymy, że w naszym domu pojawia się coś niepokojącego, nie warto czekać. Jeśli mamy do czynienia z rozwijającym się grzybem w domu, np. grzybem na ścianie – trzeba wyczyścić ją wodą, szorując szczotką ze sztywnym włosiem, i po wysuszeniu nałożyć środek grzybobójczy. Gdy grzyb zaatakował głębiej, zeskrobuje się go lub skuwa tynk. Jeśli grzyb wniknął w ścianę – skuteczne może być skucie tynku do gołego muru i następnie użycie preparatów grzybobójczych. Na pewno konieczne będzie jej docieplenie, nałożenie na ścianę przeciwgrzybiczej warstwy podkładu, a później nowego tynku i farby. Na etapie odkrywek może się okazać, że skala problemu jest większa, np. mury wymagają gruntownego osuszenia. Takie działania warto zlecić specjalistycznej firmie, która zrobi to skutecznie. Pamiętajmy również, że w ten sposób zlikwidujemy skutki, a nie przyczyny powstawania grzyba. Zanim zaczniemy go usuwać, musimy się zorientować, skąd się on tak naprawdę bierze – inaczej problem będzie nawracać, a nasze wysiłki pójdą na marne.
Jak walczyć z wilgocią w nowym domu?
Często bywa tak, że zaraz po przeprowadzce do nowego domu zauważamy pierwsze niedociągnięcia i błędy, popełnione na etapie prowadzenia prac budowlanych czy założeń projektowych. Przykładowo, jeżeli pompa ciepła ma problem z utrzymaniem temperatury komfortu 21 st. C. w salonie, może być to przyczyna niewłaściwej izolacji budynku (np. brak założonej grubości wełny skalnej w przegrodach), albo moc pompy ciepła została źle oszacowana. Kolejnym problemem jest sytuacja, gdy podczas niskich temperaturach pojawia się wilgoć na oknach i parapecie. Jeśli taka sytuacja nie jest jednorodzajowa i powtarza się na okrągło, wina leży właśnie po stronie nieprawidłowej wentylacji budynku. Wynika to z faktu, że nadmiar wilgoci z pomieszczeń nie jest usuwany i skrapla się w najzimniejszych miejscach budynku. Sprawdźmy, czy kanały wentylacji grawitacyjnej są drożne oraz czy występuje w nich ciąg kominowy – np. przez przyłożenie kartki do otworu kratki. Brak ciągu może być spowodowany szczelna powłoką budynku – brak napływu świeżego powietrza w miejsce usuwanego (należy wówczas lekko rozszczelnić okna, przekręcając klamkę okienną w odpowiednią stronę).
Jeśli wilgoć w nowym domu pojawia się w narożnikach budynku np. między stropem a ścianą zewnętrzną, wówczas przyczyną takiego stanu rzeczy jest nieprawidłowa izolacja stropu. Przeprowadzając się do nowego domu, często zostawiamy ostania kondygnację budynku np. poddasza nieogrzewaną i co gorsza – niecieploną. Niestety brak izolacji stropu prowadzi do zjawiska występowania grzyba – który możemy zauważyć w środku pomieszczenia. Aby uniknąć rozwoju grzyba w domu, należy jak najszybciej zaizolować strop. Jeśli mamy do czynienia ze strychem zimnym – do takiego celu możemy wykorzystać granulat z wełny skalnej – jeśli jest to strop na legarach. Możemy też zastosować płyty z wełny skalnej – jeśli jest to strop betonowy. Wełnę skalną w postaci płyt możemy przykleić do stropu betonowego i innych nieotynkowanych podłoży za pomocą zaprawy klejącej, bez użycia łączników mechanicznych.
FAQ
Jak pozbyć się grzyba ze ściany?
Jak pozbyć się wilgoci z domu?
Jakie choroby może wywoływać grzyb w domu?
Myślisz o remoncie? Przeczytaj nasz poradnik o remontowaniu łazienki.
Jeśli już pojawi się taki problem, przy remoncie trzeba pomyśleć jak uniknąć powtórki. Ja postawiłam na rekuperator wewnątrzścienny, który polecił mi znajomy. U mnie sprawdził się ona rewelacyjnie.
Co zrobić jeśli grzyb pojawi się na ścianie w okolicach okna balkonowego?
zbic balkon i po klopocie
Najskuteczniej można to zrobić z pomocą profesjonalnej firmy zajmujacej się osuszaniem ścian, odgrzybianiem i wykrywaniem wycieków wody, na pewno da to gwarancję skuteczności
Wszystko prawda. W przypadku małych szkód typu niewielkie zalanie po awarii hydraulicznej albo przewilżone ściany w kamienicy można ratować się osuszaczami kondensacyjnymi. Natomiast gdy mamy już grzyb ścienny – niestety, ale z reguły zostaje tylko kucie tynku.
Pozdrawiam,
Maciej Kluba
W mieszkaniu to dość łatwo zazwyczaj. Zwykły pochłaniacz wody z powietrza powinien wystarczyc a do tego jakaś akcja na ścianie by wyzbyć się zarodków grzyba. U nas sprawdził się sam osuszacz bo nie mieliśmy grzyba jeszcze. Miesiąc około działa ten truelife dh5, przyzwyczajeni nie zwracamy na niego uwagi… a w domu się jednak spędza czas o niebo lepiej a już nie mówię o zapachu ubrań itd.