Pompa ciepła w starym domu – jak zamontować i na co zwrócić uwagę

Damian Czernik 7 minut czytania
Z tego tekstu dowiesz się

Czym są nowe Warunki Techniczne 2021?

Na co zwracać uwagę przy wymianie instalacji grzewczej w starym domu?

Czy pompa ciepła może współpracować z grzejnikami?

Istniejące budynki wymagają indywidualnego podejścia do kwestii termomodernizacji, w jednych najsłabszym ogniwem może być nieszczelna stolarka okienna a w drugich – nieefektywna izolacja dachu. Jednak, gdy mamy do czynienia w takich budynkach z bezklasowymi kotłami na paliwo stałe – niestety nie możemy iść na kompromisy i konieczna jest wymiana na nowe źródło ciepła. Dlatego w poniższym artykule podpowiadam, jak zamontować w starym domu pompę ciepła oraz na jakie kwestie techniczne zwrócić uwagę, zapraszam!

Nowe Warunki Techniczne 2021

Od 1 stycznia 2021 rok obowiązują nowe Warunki Techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Oznacza to, że od tego roku projektowane budynki muszą być cieplejsze oraz powinny aktywnie korzystać z odnawialnych źródeł energii. Zmiany prawne podyktowane są polityką energetyczną Unii Europejskiej – która zakłada zwiększenie efektywności energetycznej budynków oraz popularyzację odnawialnych źródeł energii. Finalnym celem Unii jest całkowita dekarbonizacja budownictwa do 2050 roku.

Unia Europejska zakłada spełnienie tego scenariusza pod warunkiem, że kraje członkowskie zobowiążą się do termomodernizacji starych budynków i opracują ścieżki rozwoju dla budownictwa energooszczędnego. O ile w przypadku projektowanych budynków jest to proste, to kwestia istniejących budynków wymaga zastosowania szczególnego podejścia. Mianowicie oprócz sukcesywnej termomodernizacji budynków, należy wziąć pod uwagę wymianę nieefektywnych źródeł ciepła i zastąpienie ich tymi – wykorzystującymi odnawialne źródła energii. Mówimy tutaj o zastosowaniu pomp ciepła do ogrzewania istniejących budynków, jednak taka kwestia wymaga szczególnego podejścia a przede wszystkim rozpoznania – jak funkcjonuje stara instalacja grzewcza.  

 

Powietrzna pompa ciepła

Przykład wykonania powietrznej pompy ciepła w istniejącym budynku – po przeprowadzonej termomodernizacji

Instalacja grzewcza w starym domu

Istniejąca instalacja grzewcza jest jednym z najistotniejszych elementów, na który należy zwrócić uwagę przy doborze pompy ciepła do starego domu. Przeważnie w takich budynkach funkcjonuje instalacja grzejnikowa, wykonana w systemie otwartym lub zamkniętym. Niestety instalacja otwarta, czyli grawitacyjna nie nadaje się do współpracy z pompą ciepła, ponieważ w tym układzie nie pracuje wysokotemperaturowy czynnik grzewczy. W konwencjonalnych urządzeniach grzewczych, gdzie mamy do czynienia z kotłem węglowym – występuje wysoka temperatura czynnika grzewczego sięgająca nawet 90 oC. 

Taka temperatura sprawa, że woda grzewcza w rurach pod wpływem rosnącego ciśnienia rozprowadza się samoczynnie do grzejników ściennych, bez konieczności stosowania pompy obiegowej. Niestety w pompach ciepła mamy do czynienia z czynnikiem niskotemperaturowym – o średniej temperaturze 35-55 oC. Jej rozprowadzenie nie będzie możliwe bez pompy obiegowej oraz instalacji c.o. w systemie zamkniętym. Stąd w starych instalacjach systemu otwartego w pierwszej kolejności należy zdemontować naczynie przelewowe i zamontować ciśnieniowe (membranowe) naczynie wzbiorcze w pomieszczeniu kotłowni – które będzie przejmować wahania ciśnienia w instalacji.

Pompa ciepła w starym domu

Usytuowanie jednostki zewnętrznej pompy ciepła w starym domu – na ścianie budynku – po przeprowadzonej termomodernizacji

Najpierw termomodernizacja – później wymiana źródła ciepła

Każdorazowo wymianę starego źródła ciepła na pompę ciepła, warto poprzedzić kompleksową termomodernizacją budynku. Jeśli nasze działania rozpoczniemy od np. wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, ocieplenia strychu nieużytkowego lub izolacją ścian zewnętrznych skalną wełna mineralną (metoda lekką suchą lub mokrą) – możemy obniżyć dwukrotnie (a nawet trzykrotnie) zapotrzebowanie budynku na ciepło. Oczywiście każdy budynek należy rozpatrywać indywidualne i wymaga podjęcia różnych działań termomodernizacyjnych.

Dzięki takim działaniom, możemy później zastosować pompę ciepła o mniejszej mocy niż przed termomodernizacją budynku – co znowu przekłada się na koszty inwestycji, jak i sam czas zwrotu całej instalacji. Oczywiście każdorazową kalkulację kosztów może nam przybliżyć audyt energetyczny, który może wykonać projektant z uprawnieniami budowlanymi. Dzięki badaniu kamerą termowizyjną wskaże on newralgiczne miejsca budynku (o słabej izolacji) i zaproponuje moc pompy ciepła – po zrealizowanym dociepleniu budynku. 

Czy pompa ciepła może współpracować z grzejnikami?

To, co sprawia największy problem w doborze np. powietrznej pompy ciepła, to kwestia wyznaczenia mocy grzewczej pompy ciepła na podstawie temperatury zasilania. Jeśli istniejący kocioł pracował na czynniku wysokotemperaturowym np. 80 oC, to grzejnik którzy oddawał 1500 W mocy do pomieszczenia, to po wymianie źródła zasilania na pompę ciepła o parametrze zasilania na poziome 55 oC, osiągnie lekko ponad połowę swojej mocy tj. 800 W. Dlatego decyzję o pozostawaniu grzejników powinna zostać poparta wyborem takiej pompy ciepła, która w skrajnie zimowych temperaturach będzie potrafiła pokryć potrzeby cieplne budynku oraz osiągnąć odpowiednio wysoki parametr zasilania – bo wiadomo, moc grzewcza powietrznej pompy ciepła spada wraz ze spadkiem temperatury zewnętrznej. 

Zbyt niski parametr wody grzewczej spowoduje, że konieczne byłoby załączanie podczas niskich temperatur zewnętrznych dodatkowego podgrzewacza elektrycznego – grzałki, która uzupełni brakującą temperaturę zasilania. Dlatego tutaj inwestor może zdecydować się na wymianę grzejników na większe, które będą przystosowanie do pracy z czynnikiem niskotemperaturowym np. 45-55 oC – albo zastąpienie ogrzewania grzejnikowego podłogowym (choć nie zawsze jest to możliwe z uwagi na konieczność wykonania zaawansowanego remontu) albo wybór wysokotemperaturowej pompy ciepła, która osiąga temperaturę zasilania wody grzewczej ponad 60 oC.

Podsumowanie

Choć możliwości doposażenia starego domu w pompę ciepła jest wiele, to przede wszystkim powinniśmy brać pod uwagę nakłady inwestycje, bo te w zależności od wariantu są różnicowane. Przykładowo, wykonanie ogrzewania podłogowego w starym budynku może generować największe koszty. Jeżeli jednak termomodernizacja budynku jest tak zawansowana, że dochodzi się praktycznie do samych murów np. z izolacją fundamentów – wówczas wykonanie ogrzewania podłogowego nie będzie tak kłopotliwe i drogie. Niemniej każdy dobór pompy ciepła do starego domu warto skonsultować z wykonawcą a jeszcze lepiej – z projektantem branżowym, który może wykonać audyt energetyczny, oszacuje moc pompy ciepła oraz zaproponuje kilka modeli pomp ciepła, spełniające nasze kryteria.  


Przeczytaj, jeśli myślisz o remoncie zabytkowego domu: Remont zabytku.

Opinie

  • Mam dom nieocieplony o pow 150 m2
    Czym mam ogrzewać
    Gazu nie ma w okolicy
    Dom ogrzeeam węglem i drzewem
    Skąd mam wziąść pieniądze na modernizację i ogrzewanie
    Jestem z mężem na emeryturze
    Przy naszej emeryturze nas nie stać na żadne remonty
    A dopłata wynosi
    30% przy naszej emeryturze
    A przy tak wysokiej inflacji nie stać nas na zadne remonty
    A emerytura moja i męża wynosi ponad 3 tyś
    A dofinansowanie tylko 30%
    Nam ledwie wystarcza na opłaty i lekarstwa
    Przy takiej inflacji
    dofinansowanie powinno wynosić 80%
    A nie ludzi starych zmuszać do zapożyczenia się w bankach na 7 % Skąd ludzie mają brać pieniądze
    Nadal będę ogrzewać dom węglem i drzewem
    Bo na ogrzewanie peletem też nas nie stać
    Na starość ludzi starszych zmuszacie do remontów
    WSTYDU Państwo nie ma
    Przy tak niskich emeryturach i inflacji dajecie 30% dofinansowania

    • Błędnie Pani rozumuje. Dofinansowania nie powinno być wcale. Jednak płace i emerytury/renty powinny pozwolić na w miarę bezbolesną wymianę źródeł ogrzewania. Proszę pamiętać, że każde dofinansowanie ktoś musi sfinansować. Pieniądze nie biorą się z niczego. Każda kwota dana jednemu, musi być zarobione przez drugiego. Pan Morawiecki, Kaczyński, czy żaden inny nie wyłoży swoich pieniędzy na jakiekolwiek dofinansowania. Proszę więc przy okazji następnych wyborów pomyśleć, czy oddać głos na tych co obiecują, że cos dadzą, czy może na tych, którzy mówią, że nie będą zabierać.
      Pozdrawiam

  • 30 procent dofinansowania to jest śmiech!!! mam fotowoltaikę którą spłacam i nigdy nie pozwolę sobie na pompę ciepła
    ze wzgłędów finansowych. Jestem emerytem tak po prostu

  • A może praca na 3 etaty? Typowo polskie robolowe podejście. A Pani współczuję, mam nadz że jakoś się ułoży.

  • Potrzebuje papy ciepla do domu starego z cegły 280m2. Spakowałem 7 t ekogroszku pięć 38kw. Jaka papie bym potrzebował

    • W przypadku istniejącego budynku wybór pompy ciepła warto poprzedzić termomodernizacją budynku, mającą na celu zmniejszenie potrzeb cieplnych budynku (tym samym wybór pompy ciepła o mniejszej mocy). Jeżeli nie robimy termomodernizacji, pompie ciepła ciężko będzie utrzymać zakładaną moc grzewczą przez cały okres ujemnych temperatur zewnętrznych (zwłaszcza, że mamy tutaj ogrzewanie grzejnikowe). Dlatego najlepiej zastanowić się na hybrydą grzewcza, złożoną z pompy ciepła i istniejącego kotła na ekogroszek. Zakres mocy pompy ciepła dla takiego układu powinien wynosić 12-14 kW, kocioł na ekogorszek będzie szczytowym źródłem ciepła uruchamianym ręcznie – jego temperaturę włączenia należy określić na etapie montażu pompy ciepła, ponieważ pierwszy sezon grzewczy powinien zweryfikować optymalną krzywą grzewczą.

  • Cwani są ci co są piękni i młodzi, mają możliwości zarobienia często poświęcając życie rodzinne w pogoni za pieniądzem. Ale w rzeczywistości nie jest tak barwnie jak na folderach. Znaczna część społeczeństwa ledwo wiąże koniec z końcem i nie tylko ci co zarabiają najniższa ale m.in. tacy którym w życiu coś nie wyszło lub mieli pecha. Skąd wziąć fundusze na wymianę na tak kosztownym system grzewczy, gdzie żyć trzeba dalej, utrzymać rodzinę. Jak najbardziej trzeba iść w ekologię ale nie wszystkich na to stać.

    • Pompę ciepła można łączyć z ogrzewaniem gazowym – wówczas pompa ciepła będzie pełnić rolę ogrzewania podstawowego – natomiast kocioł gazowy pełniłby rolę ogrzewania szczytowego (zamiast grzałki elektrycznej w pompie ciepła). Warto dodać, że w ofercie producentów znajdziemy również gotowe hybrydy grzewcze, łączące w sobie fuknie ogrzewania gazowego i ogrzewania domu pompą ciepła.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

Polecamy również:

Efektywność energetyczna budynku – jak ją poprawić

Czym jest efektywność energetyczna budynku, jak ją poprawić i kiedy wreszcie zmaleją koszty ogrzewania i oświetlenia domu?