Budowa dachu moment szczególny. Wielu inwestorów oddycha na jego widok z ulgą, wiedząc, że od tej pory ich dom jest bezpieczny i w razie jakichś kłopotów będą mogli dalszą budowę na chwilę odłożyć.
Budowa dachu – rozmowa na szczycie
Jestem z miasta. Ale mieszkam na wsi i tu będę budował swój nowy dom. Jednak kiedy o tym myślę, dopadają mnie liczne lęki. Główny dotyczy tego, że coś zaniedbam, nie dopilnuję albo przegapię, czy dam sobie wmówić i wpakuję się w duże kłopoty. Dlatego staram się jak najwięcej dowiedzieć o różnych etapach budowy, tak żeby przynajmniej rozumieć, co będą do mnie mówili wykonawcy. Bo tego, że zgłoszą się z dziesiątkami problemów, jestem pewien. Ostatnio spotkałem się z moim kolegą Zbigniewem Buczkiem, mistrzem dekarskim i blacharskim, którego firma od kilkudziesięciu lat wykonuje i remontuje dachy. Oczywiście nie mogłem się powstrzymać, by nie wypytać go o wszystko, co ich dotyczy.
Kiedy budować dach? Jakie drewno na dach?
Zbigniew, powiedz mi, do kiedy można stawiać dach? Próbuję wstępnie zaplanować swoją budowę i nie chciałbym znaleźć się w sytuacji, że zostanę na zimę bez dachu, bo zabrakło czasu na jego zbudowanie.
– Tego się nie da tak zaplanować. Wszystko zależy od pogody, a w największym stopniu od opadów i wiatrów. Jeśli jest sucho i bezwietrznie, to możemy pracować nawet przy -10 ºC, ale jak pada i wieje, to o robocie przy +5 nie ma mowy.
Rozumiem. Powiedz mi, czy jest jakiś rodzaj dachu, który byś mi odradzał albo którego nie lubisz robić?
– Nie, dla dobrego dekarza rodzaje dachu nie mają żadnego znaczenia. Ale powiem ci, że ja osobiście najbardziej lubię skomplikowane, wielopłaszczyznowe dachy, bo przy takich mam mniejszą konkurencję i mogę uzyskać lepszą cenę za robociznę.
No tak, to u mnie raczej nie zarobisz. Ale pogadać możemy. A przechodząc do szczegółów technicznych, powiedz mi, jakie warunki powinno spełniać drewno na więźbę dachową?
− Drewno na więźbę dachową powinno być przede wszystkim suche i impregnowane ciśnieniowo. Najlepiej, gdyby jego wilgotność wynosiła 18 proc., ale to raczej rzadko się spotyka. Częściej spotykam się z takim, z którego jeszcze kapie żywica, czyli jest świeżo ścięte.
Co wtedy robić?
− Jeśli masz czas, to najlepiej byłoby je rok przesezonować. Oczywiście równo ułożone i poprzekładane, inaczej zamiast drewna na dach, możesz je od razu porąbać na opał.
A jak nie mam wolnego roku?
− No cóż, pomijając murłaty, słupy czy inne grube elementy, które po prostu muszą być suche, to z resztą można sobie poradzić. Niech je wybierze cieśla i szybko, praktycznie tego samego dnia, stawia więźbę. Gdy takie krokwie, deski, łaty i kontrłaty zostaną ze sobą porządnie zbite i będą już stanowiły zwarty dach, to drewno zostanie niejako ujarzmione. Nie poskręca się i nie pokrzywi. Oczywiście trzeba to zrobić solidnie, np. deski przybijać na dwa, a nawet trzy gwoździe, najlepiej pierścieniowe albo skrętne.
Deskować dach czy nie?
Mówiłeś o deskach, ale wiele osób mi doradza, żebym w ramach oszczędności zrezygnował z deskowania.
− To dobra rada, o ile nie będziesz do swojego dachu zbyt przywiązany…
E… możesz trochę jaśniej? Deskowanie dachu czy warto je robić?
− Deskowanie ma kolosalne znaczenie dla solidności, stabilności i wytrzymałości dachu. To właśnie te pozbawione go konstrukcje najczęściej oglądamy zrujnowane w wiadomościach po przejściu huraganu. Tylko pomyśl: masz biegnące z góry na dół krokwie, do których przybite są poprzecznie deski. Każda na 2-3 gwoździe. Na metrze krokwi mieści się 6-8 desek, które mocuje 12 do 15 gwoździ, zanurzonych w niej na minimum 5 cm. I tak na całym dachu. A teraz wyobraź sobie, że zamiast litego deskowania masz co kilkadziesiąt centymetrów przybitą jednym gwoździem kontrłatę. Gwoździ będzie więc na dachu wielokrotnie mniej i o tyle mniejsze będą spajające go siły. Dlatego uważam, że na deskowaniu nie ma co oszczędzać. Tym bardziej że klimat się radykalizuje.
➡ Sprawdź, jeśli chcesz dowiedzieć się jak ocieplić poddasze?
Łaty i kontrałaty
No dobrze, to możesz mi jeszcze powiedzieć, jak według ciebie powinny wyglądać kolejne warstwy tworzące dach?
− Zaczynając od spodu, najpierw są krokwie, na które nabite są deski. I teraz albo kładziemy pokrycie płaskie w rodzaju gontów bitumicznych czy papy i gotowe, albo wodoodporną, oddychającą membranę. Spełnia ona rolę wstępnego krycia, zapewniając szczelność dachu. Na niej lądują biegnące z góry na dół kontrłaty, do których przybijane są poprzecznie łaty. I dopiero do nich mocujemy materiał pokryciowy. I to tyle, ale pamiętaj, że to tylko taki skrótowy opis, pomijający sporo szczegółów.
Jasne, ale jednego nie rozumiem. Po co są te kontrłaty? Nie mogę dać samych poprzecznych łat? To jakaś bzdurna komplikacja.
− One są niezwykle ważne. Chodzi o to, żeby dach mógł być wentylowany i woda, która dostanie się na membranę, mogła swobodnie spłynąć z dachu. Same łaty, które muszą biec w poprzek, by można było do nich mocować dachówki czy inne pokrycie, stanowiłyby coś w rodzaju systemu tam, zatrzymujących ją na dachu. A tego raczej nie chcemy, dlatego potrzebna jest taka kratownica.
Czym pokryć dach?
Już rozumiem. A jeśli chodzi o pokrycia, to co jest teraz na czasie i co byś polecał?
− To zależy od regionu kraju, lokalnej mody, dostępności i cen materiałów. Z nowości to obserwuję, że coraz większą popularność zdobywają blachy panelowe łączone na rąbek, ale tobie polecałbym blachodachówkę.
Dlaczego?
− To dość tani materiał i łatwy do położenia. Dobrze maskuje też ewentualne nierówności dachu i wybacza błędy. Wciąż jest też najczęściej stosowanym rozwiązaniem.
No dobrze, położyłem pokrycie, co dalej z moim dachem?
− Potrzebujesz jeszcze rynien, obróbek blacharskich, podbitki i to już wszystko. Potem zostają ci prace wewnątrz, ale to inna sprawa. Dach nad głową już masz. I śpij spokojnie.
Dziękuję za rozmowę.
Przeczytaj też wywiad z ekspertem dotyczący ocieplania dachu wełną.
Autor tekstu:
Mariusz Borowy
Dziennikarz-freelancer, wyprowadził się z miasta, mieszka i pracuje na Podlasiu, gdzie prowadzi wieczny remont chatki z 1927 r. Publikuje w wielu czasopismach i gazetach, m.in. Newsweek, Gazeta Wyborcza, Forbes, Żyjmy dłużej, Podróże. Pasjonat nowoczesnej architektury i technologii. Ostatnio zrealizował swoje marzenie i ukończył najlepszą w Polsce szkołę stolarską w Garbatce Letnisku. W ten sposób spełniło się proroctwo jego wychowawczyni z liceum, o tym, że jak tak dalej pójdzie, to wyląduje w zawodówce. Wylądował, a obecnie planuje przystąpić do egzaminu czeladniczego.
Opinie